سلامت نیوز:از زمان تولد نوزاد تا ششماهگی، شیر مادر تنها منبع تغذیهای است كه علاوه بر تأمین مواد مغذی، نقش پشتوانه سیستم ایمنی را برای شیرخوار برعهده دارد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه جام جم ،محققان میگویندحتی با وجود پیشرفتهای چشمگیر صنعت تولید شیر مصنوعی و شیر خشك، هنوز هیچ شیری نمیتواند جایگزین شیر مادر در تغذیه نوزادان باشد. با این وجود بسیاری از نوزادان از این نعمت محروم هستند. در سال 1980 میلادی سازمان بهداشت جهانی در بیانیهای مشترك با یونیسف (صندوق كودكان ملل متحد) بهترین روش تغذیه برای نوزاد مادرانی كه شیر كافی ندارند را استفاده از شیر مادران دیگر معرفی كرد.
از این رو در سالهای گذشته بیش از 650 بانك شیر مادر در دنیا تأسیس شد تا نوزادانی كه قادر به تغذیه با شیر مادرشان نیستند نیز از این ماده غذایی پر خاصیت محروم نمانند. در كشور ما نیز از سال 95 تاكنون 10بانك شیر در 9 شهر مشغول فعالیت هستند.
در گفتوگو با دكتر محمدباقر حسینی، فوقتخصص نوزادان و رئیس بانك شیر مادر بیمارستان الزهرا، با ساز و كار فعالیت این مجموعهها برای مادرانی كه نیاز به تأمین شیر سالم برای نوزادانشان دارند، آشنا میشویم.
تغذیه نوزادان نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن آنها دارد. این موضوع بهویژه در مورد نوزادانی كه نارس به دنیا میآیند و در بخش مراقبتهای ویژه نوزادان بستری هستند، بسیار مهم است. معمولا مادران این نوزادان شیر كافی برای تغذیه كودك ندارند. این در حالی است كه مواد مغذی و آنتیبادیهای موجود در شیر مادر میتواند كمك شایانی به حفظ سلامت و رشد و نمو این نوزادان در معرض خطر داشته باشد.
این موضوع در بسیاری از كشورها موجب شكلگیری بانك شیر مادر شد تا مادران با اهدای شیر مازادشان بتوانند به نیاز این گروه آسیبپذیر كمك كنند.دكتر حسینی در خصوص سازوكار فرآیند اهدای شیر مادر به جامجم میگوید: «در بانكهای شیر، پس از دریافت شیر مازاد از مادران داوطلب، در شرایط ویژهای كه تا حد امكان كمترین میزان پروتئینهای مفید شیر از دست برود عمل سترونسازی انجام میشود.
سپس این شیر به شكل امن به نوزادان تحت مراقبت داده میشود. گرچه طی این فرآیند، ناگزیر بخشی از پروتئینهای ایمنی و مفید ممكن است از دست برود، با این وجود بخش عمدهای از پروتئینها، چربی و خواص شیر مادر حفظ میشود و به همین جهت این شیر به مراتب ارزش بالاتری نسبت به شیرهای صنعتی خواهد داشت.»
از ایده تا اجرای بانك شیر مادر
رئیس بانك شیر تبریز درخصوص چگونگی شكلگیری اولین بانك شیر در این شهر توضیح میدهد: «باتوجه به نیازی كه برای تغذیه نوزادان در بخش مراقبتهای ویژه با شیر مادر احساس میشد، از بانك شیر مادر برخی كشورهای پیشرفته بازدید كردیم و پس از بررسی ساز و كار مورد استفاده در این مراكز، در سال 95 اولین بانك شیر با حمایتهای مالی اداره سلامت نوزادان وزارت بهداشت در بیمارستان الزهرای دانشگاه علوم پزشكی تبریز تأسیس شد.»وی میافزاید: «فعلا 10 مركز در شهرهای تبریز، تهران (دو مركز)، مشهد، شیراز، زاهدان، اهواز، كرمانشاه، یزد و كرمان راهاندازی شده است و بهزودی بانك شیر اصفهان نیز راهاندازی خواهد شد.»
رئیس بانك شیر تبریز تصریح میكند: «وزارت بهداشت برنامهای برای توسعه بانكهای شیر در كشور و افزایش آنها به 28 مركز در شهرهای پرجمعیت دارد. ساكنان شهرهای نزدیك به بانكهای اهدای شیر نیز میتوانند با هماهنگی مراكز بهداشت شهر خود و بانك شیر مورد نظر برای اهدای شیر اقدام كنند.»
مسیر هموار اهدا
دكتر حسینی درخصوص چگونگی مسیر اهدای شیر مادر به جامجم میگوید: «اهدای شیر مادر، داوطلبانه و كاری انساندوستانه است و میتواند جان نوزادی را نجات دهد.مادران در شهرهای مختلف كشور از طریق مراكز بهداشتی شهرها و بیمارستانها با بانك شیر مادر آشنا میشوند و در صورت تمایل میتوانند برای اهدای شیر با بانك شیر شهر خود تماس بگیرند.
برای بررسی سلامت مادر و شیر مادر، فرد به صورت رایگان آزمایش خون میدهد و از نظر سلامت عمومی و بیماریهای قابل انتقال از طریق شیر مادر مانند هپاتیت بی و سی، اچآیوی و سیفلیس بررسی میشوند.
در صورت سلامت مادر، ظروف مخصوصی به صورت رایگان در اختیارشان قرار میگیرد تا مادر در هر بار اهدا در منزل شیر خود را پس از دوشیدن در این ظروف ریخته و در فریزر نگهداری كند.سپس مأمور بانك با مراجعه به منزل افراد نسبت به جمعآوری شیرهای اهدایی اقدام میكند. مادران نیازی به مراجعه به مراكز بهداشت برای اهدای شیر نخواهند داشت.»
مادران ارزش اهدای شیر را میدانند
رئیس بانك شیر مادر تبریز با اشاره به استقبال خوب مادران از بانكهای شیر مادر توضیح میدهد: «مادرانی كه نوزادشان دریافتكننده شیر هستند، با توجه به آگاهی و شناختی كه از مزایای متعدد تغذیه با شیر مادر در سلامت نوزاد دارند، از این موضوع استقبال میكنند.
مادران اهداكننده نیز زمانی كه با ارزش كاری كه انجام میدهند در حفظ جان نوزادان بیمار و نارس آشنا میشوند با اشتیاق بیشتری برای اهدای شیر داوطلب میشوند. این اهدا میتواند براساس شرایط مادر به صورت روزانه تا چند روز در هفته انجام شود.»
به گفته دكتر حسینی در این مركز روزانه حدود 5/4 تا پنج لیتر شیر دریافت و پاستوریزه میشود و به نوزادان بیمارستانهای الزهرا و كودكان تبریز اهدا میشود. وی درخصوص زمان استفاده از این شیرهای اهدایی توضیح میدهد: «بخشی از این شیرها با یخچالهای قابل حمل به صورت روزانه به بیمارستانهای تحت پوشش ارسال شد و بخش دیگر آن برای استفاده در روزهایی كه میزان اهدا كاهش مییابد در فریزرهای مخصوصی فریز میشود.»
نظر شما